Aslında Hayatımızda Önemli Bir Rol Oynayan Zirai Mücadele Nedir?
Hastalıklı, ve yabancı otları ekonomik zarar altında tutmaya özen göstererek, tarımsal ürünlerin verim alınabilecek şekilde yetişebilmesi için yapılan her türlü mücadele yol ve yöntemine zirai mücadele ya da bitki koruma denir.
Yetiştirme tekniklerinin gelişmesi üzerine, üstün verimli çeşitlerin oluşmasına ve gübreleme yönteminin artması üzerine çok büyük verim artışı sağlanmıştır. Fakat bununla beraber zirai mücadele tekniklerine de uyunulması gerekilmektedir. Zirai mücadele çalışmalarında kimyasal, kültürel, mekanik ve biyolojik yollar kullanılır. Hastalık ve zararlı olanlarla mücadelede bu yöntemlerden yararlanılmakla beraber ilaçla mücadele en son başvurulması gereken yöntemdir.
Ekonomik Zarar Eşiği Nedir?
Herhangi bir zararlının ilaçlama ile kurtarılabilmesi fakat bu ilaçlama gelirinin maaliyetinden fazla olması kavramıdır.
Zararlılarla mücadele yöntemleri yedi grup altında ayrılır.
Kültürel Önlemler: Zararlıların yaşamlarını zorlaştıran,çoğalmaları engelleyen veya azaltan tarım aktivitelerini kapsar; kuvvetli ve sağlam bitkilerin yetiştirilmesi, dayanıklı bitki türlerinin yetiştirilmesi, ekme ve dikme zamanlarının ayarlanması, hasat zamanının ayarlanması, münavebe, tuzak bitkiler, bitki artıklarının ve yabancı otlarının imha edilmesi kültürel önlemler kapsamında alınan önlemlerdir.
Mekaniksel Mücadele: El, araç veya makine kullanılarak yapılan mücadeledir; ezme, toplama, engelleme ve tuzaklarla yakalamayı kapsar.
Kullanılan Tuzaklar: Boyutu çok küçük olan ve uçan, uçamayan böcekler için yapışkan tuzaklar, tuzak yemler, kışlak tuzakları, engel tuzaklar, feromon tuzakları, ışık tuzakları, renk tuzakları ve kapanlar.
Fiziksel Mücadele: Bu mücadelede zararlı sayılan canlının doğrudan öldürülmesi, toplanması hedef alınır. Zararlının yaşadığı alanın fiziksel özellikleriyle oynanır ve değiştirilir; yüksek sıcaklıktan yararlanılır, düşük sıcaklıktan yararlanılır, yakılır, orantılı nemden yaklaşılır, su altında bırakılır, suya daldırılır, mineral tuzlardan yararlanılır, atmosfer gazından yararlanılır, ışık ve renkten yararlanılır, manyetik alandan yararlanılır, seslerden yararlanılır ve radyasyondan yararlanılır.
Fiziksel Mücadelede Sıkça Kullanılan Mücadele Yöntemleri
Yüksek sıcak hava: Genellikle depolanmış ürünlerdeki zararlılar için uygulanır. Örnek vermek gerekirse pamuk tohumları 1-1.5 dakika süre ile 66-72 derece bir sıcakla ısıtılarak pembekurt larvaları öldürür. Bazı ambar zararlıları 55 derecelik sıcaklığa maruz bırakılarak öldürülür.
Sıcak su: Yumru, kök, soğan gibi toprak altı organları belirli sıcaklık ve zamanda tutulur ve kurtulmak mümkün hale gelir. Fakat buradaki en önemli nokta bitkinin canlılığını kaybetmemesidir.
Kızgın su buharı: Geliştirilmiş buhar kazanları kullanılarak toprak içindeki zararlıların ölümü sağlanır.
Solarizasyon: Güneş ışığından faydalanılır. Bu yöntem için güneş sıcaklığının en yüksek olduğu dönem seçilir.
Düşük sıcaklıktan yararlanma: Daha çok kuru gıdalarda uygulanır. -20 -30 gibi derecelerde şoklama yapılır ve böceklerin gıda üstünde veya içinde yaşamaları engellenir.
Su altında bırakma: Bitkiler bir süre su altında bırakıldıklarında toprak altı zararlılarının bir kısmı ölür. Diğer kısmı da su üzerine çıkarak öldürülürler.
Suya daldırma: Genellikle tohum böcekleri için kullanılır.
Atmosfer gazlarından yararlanma: Genellikle kapalı depolarda mücadele için kullanılır.
Işık ve renklerden yararlanma: Zararlıların ışığa ve bazı renklere olan eğilimleri kullanılarak böceklerin belirli bir yere toplanması kolaylaştırılır.
Seslerden yararlanma: Kuşları kaçırıcı amaçla kullanılır.
Radyasyondan yararlanma: Böceklere karşı kısırlaştırma ve öldürme amacıyla kullanılır. Öldürmek için çok yüksek dozlar ayarlanır. Kısırlaştırmak için ise ondan daha düşük dozlara ayarlanılır.
Karantina önlemleri: Hastalık etmenlerinin ve zararlıların bir bölgeden farklı bir bölgeye yayılmalarını engellemek için kullanılır.
Biyoteknik Yöntemler: Zararlıların biyolojik ve fizyolojik özelliklerine zarar verecek ve olumsuz etkiler oluşturacak yapay veya doğal maddelerin kullanılması; feromonlar, dolaylı kullanım, doğrudan kullanım, juvenil hormon anologları, uzaklaştırıcılar, beslenmeyi engelleyiciler, yumurtlamayı engelleyiciler, kısırlaştırıcılar.
Biyolojik Savaş: Doğal düşmanların zararlılara karşı kontrollü bir şekilde kullanılmasıdır.
Doğal düşman: Tarımda ekonomik zarar yapmayan ve zararlı böceklerle beslenen yararlı böcekler ve mikroorganizmalardır.
Zirai Mücadele İlaçlarının Sınıflandırılması
Zirai mücadele ilaçları, formülasyon şekillerine, etki şekillerine ve kullanıldıkları zararlılara göre üç gruba ayrılırlar.
A-Formülasyon Şekillerine Göre:
1)Toz ilaçlar
2)Islanabilir toz ilaçlar
3)Kuru tohum ilaçları
4)Suda çözünen tozlar
5)Solüsyonlar veya sulu çözeltiler
6)Emülsiyon konsantre ilaçlar
7)Yazlık ve kışlık yağlar
8)Granüller
9)Aeroseller
10)Pelletler
11)Zehirli yemler
12)Kapsül şekli verilmiş formülasyonlar
13)Gübre karışımları
14)Akıcı konstanreler
15)Yağ konsantreleri
16)Çok düşük ilaçlamaya uygun formülasyonlar
B-Kullanıldıkları Zararlılara Göre
1)İnsektisikler (Böcek öldürücüler)
2)Fungusitler (Mantar)
3)Bakteristler (Bakteri öldürücüler)
4)Akaristler (Kırmızı örümcek öldürücüler)
5)Herbisitler (Yabancıot öldürücüler)
6)Afisitler (Yaprakbiti öldürücüler)
7)Mollussisitler (Salyangoz öldürücüler)
8)Rodentisitler (Kemirgen öldürücüler)
9)Nematositler (Nematot öldürücüler)
10)Repellentler (Kaçırıcılar)
C-Etki şekillerine göre
1)Bitkide:
a-Sistemikler
b-Yarı sistemikler
c-Sistemik olmayanlar
2)Zararlıda:
a-Mide zehri
b-Değme zehri
c-Solunum zehri
Zirai Mücadele İlacını Tanıyalım:
İnsan yapımı olan fakat bitkilerde de doğal olarak bulunan kimyasal maddelerden oluşan tarımsal ürünlerin onların besin değerlerini bozma zarar verebilme, onları tamamen tahrip etme tehlikesi olan zararlı ve yabancı otları kontrol altına almak için kullanılan ilaçlara zirai mücadele ilacı denir.
Etiketteki bilgiler ise :
a) Ticari adı
b) Ruhsat tarihi ve numarası
c) Ay ve yılolarak imalat tarihi
d) İmalatçının adı ve adresi
e) İlacın terkibi
f) Nelere karşı ve kaç doz kullanılacağı
g) Son ilaç ile hasatlama arasında beklenilmesi gereken süre
h) Karışabilirlik bilgileri
ı) Hazırlama ve kullanım şekli
j) Brüt ve net ağırlık
k) Ülkeye ithal edilen veya ülkedeki ithal yeri
l) İlacın canlılara olumsuz bir etkisi olup olmadığı
m) Eğer varsa diğer yazılara kıyasla daha büyük ve kırmızı renkte belirtilmiş olması
n) Zamanı olan ilaçların hangi tarihe kadar kullanılabileceği mutlaka olması gereken bilgilerdir.
Görüldüğü gibi etiket ilacın en önemli unsuru olup etiketi olmayan hiçbir ürün alınmamalıdır. Etiketin yukarıda sayılan bütün maddeleri kapsaması çok önemlidir. Yetkili zirai mücadele ilacı bayilerinden başka bir yerden temin edilmemelidir.
İlacı kullanmaya hazırlarken bir hastalığa karşı reaksiyon verip vermeyeceğini öğrenmek için etiket iyice okunmalıdır. Mutlaka özel kıyafetler hazırlanmalıdır. Kapalı bir yer ilaçlanacaksa mutlaka havalandırması iyi olan bir yer olması önemlidir. Önerilen doza kesinlikle uyulmalıdır. Öncesinde bir kapta su ile deneme karışımı hazırlanmalıdır. Mümkünse ilaçlama aletindeki ilaç bitene dek uzun süreli aralar verilmemelidir.
İlaçlama anında herhangi bir şey yenilip içilmemelidir. Vücuda değmemesine özen gösterilmeli, değdiyse de bol suyla yıkanmalı veya bir kıyafetse acele bir şekilde çıkarılmalıdır. İlaçlama anında delinen veya patlayan aletler asla çıplak elle tamir edilmemeli ve üflenmemelidir. Bu tavsiyelere uyulmaması büyük sorunlara yol açabilir.
Zirai Mücadele Merkez Araştırması Enstitüsü
Bütün ülke genelinde tarım ürünlerinde sorun olan zararlı organizmaların teşhisi, yoğunluk ve zarar düzeylerinin tespiti, doğal düşmanların saptanması, mücadele yollarının ortaya konulması enstitünün başlıca amaçları ve görevlerindendir. 1952 yılından bugüne Bitki Koruma Bülteni’ni yayınlamaktadır. Enstitü kapsamındaki laboratuvarlarda karantina, eradikasyon, sertifikasyon, ithalat ve ihracat numuneleri ile İllerden sürvey, karantina takip için gönderilen örneklerin analizleri, bitki koruma ürünlerin fiziksel ve kimyasal analizlerinin yanında kalıntı analizleri de yapılmaktadır. Enstitüde sadece 2015 yılında karantina, eradikasyon, sertifikasyon, ithalat ve ihracat numuneleri için birçok veri toplanmıştır.
